Blast fenomeni

Bir patlayıcının infilakı, patlayıcı kuvveti mikro saniyeler gibi kısa bir sürede yüksek basınçlı gazlara dönüştüren ekzotermik4 bir kimyasal süreçtir. Bir açık hava patlamasında gazların ortaya çıkardığı enerji patlayıcı kılıfını parçalara ayırır ve bu parçalara yüksek kinetik enerji kazandırarak 2000m/s gibi çok yüksek hızlara ulaşmalarını sağlar. Enerjinin bir kısmı da ses, ışık, duman ve ateş topu şeklindeki bir ısının yayılması için harcanır. Kalan enerji gazların hızla genleşmesini sağlar ve bu genleşme patlamayı çevreleyen havada, orijin noktasından her yöne doğru küresel biçimde yayılan bir – basınç titreşimi olan – blast veya şok dalgası oluşmasına neden olur.Bu blast dalgası ses hızının üzerinde bir hızla yayılır ve üç komponente sahiptir 1 Pozitif basınçlı şok dalgası Pozitif basınçlı şok dalgası başlangıçta 3000-9000m/s gibi süpersonik hızlarda hareket eden bir yüksek basınç ve yoğunluk zirvesidir, fakat uzaklığın üssüyle ters orantılı olarak azalır. Milisaniyelerle ifade edilebilecek çok kısa ve hızlı bir süreçtir ve maksimum basınç yüküne birden ulaşır. Santimetrekare başına yüzlerce bar yük bindiren bu yüksek basınç piki, patlamanın kaynağından uzaklaştıkça yine son derece hızlı biçimde küçülür (uzaklığın küpüyle ters orantılıdır). Bu dalganın havadaki sınırına ‘ön blast’ denir ve ışığı kırdığı için görülebilir bir sınırdır. Ön blastın yüksek basıncı, patlamanın tahrip etkisi de denilen tahrip edici bir etkiye sahiptir. Doku hasarı pik yüksek basıncın büyüklüğü ve maruziyet süresine (impulsa) bağlıdır. 2 Negatif basınçlı emme dalgası Pozitif komponentin ardından hava ve kalıntıları çeken rölatif bir vakum etkisine sahip negatif basınç oluşur. Basınç farkı pozitif fazdan çok daha azdır, fakat bu faz üç ila on kat daha uzun sürebilir ve bu fazın başlangıcındaki yıkıcı enerji pozitif fazdan daha fazladır. 3 Blast akımı Patlama nedeniyle hızla genleşen gazlar eşit hacimde bir havanın yer değiştirmesine neden olur ve beraber blast akımını oluştururlar. Havadaki bu kitle hareketi şok dalgasının hemen ardından, ama ondan çok daha yavaş hareket eden dinamik bir yüksek basınç yaratır. Yavaş olmasına rağmen bu akım da saatte yüzlerce kilometrelik (yaklaşık 100m/s) bir hıza ulaşabilir. Şok dalgasından daha düşük genliğe sahiptir fakat daha uzun sürer ve daha uzağa yayılabilir. Bu dinamik yüksek basınç, patlamanın tahrip etkisi tarafından parçalanan tüm objeleri yıkar veya dağıtır.